Chronische hyperventilatie symptomen test – En de weg naar genezing
Je komt in deze blog alles te weten over chronische hyperventilatie symptomen en hoe je dit zelf, onder begeleiding van een ervaringsdeskundige, kunt oplossen.
In vroegere tijden werden mensen bedreigd door wilde dieren. Destijds waren er slechts twee manieren om met dit gevaar om te gaan. Vechten of vluchten.
Het stresssysteem van de mens is door de jaren heen niet mee geëvolueerd. Ook al komen we nog zelden tot nooit een wild dier tegen, toch blijft dit onderbewuste proces ons parten spelen.
Krijg je voor het eerst een paniekaanval, doordat je hyperventilatie hebt opgewekt? Dan weet je echt niet wat je overkomt. Het grijpt je helemaal bij de keel en je hebt het gevoel alsof je laatste uur geslagen is.
Maar is dat wel zo? Is hyperventilatie levensbedreigend of valt het allemaal wel mee.
Wat is hyperventileren?
Je hebt waarschijnlijk al ondervonden dat je in stresssituaties helemaal anders ademt dan wanneer je relax bent. Normaal gesproken adem je in en uit op een bepaald ritme, waardoor je er automatisch voor zorgt dat de balans tussen koolstofdioxide en zuurstof in je hersenen optimaal is.
Wanneer we hyperventileren gaat de ademhaling sneller en oppervlakkiger met als gevolg dat we meer gaan ademhalen en het zuurstofgehalte in het bloed gaat stijgen. De koolstofdioxide die we uitademen, ook wel CO2 genoemd, gaat hierdoor dalen.
Door die oppervlakkige ademhaling, waarbij we te veel zuurstof inademen dan nodig is, ontstaan vage klachten en het akelige gevoel van angst en paniek.
Je creëert dus eigenlijk een verstoring in de biochemische werking van je hersenen zonder je ervan bewust te zijn.
Paniekaanvallen, die één van de symptomen bij hyperventilatie zijn, werken als een sluipend en traag werkend gif.
Op het moment dat je deze paniekaanval krijgt, dreigt er meestal helemaal geen gevaar. Het is het alarmsysteem van jouw eigen onderbewuste dat aangeeft dat er wat aan de hand is. Daar moet je echt iets mee gaan doen.
Wat overkomt me nu?
Herinner je je de eerste paniekaanval nog? Je wist waarschijnlijk niet wat er met je gebeurde. Je werd wellicht plots duizelig uit het niets en alles werd een beetje wazig voor de ogen. Je kon je niet meer focussen op waar je mee bezig was en alleen nog maar bezig zijn met het gevoel wat je overmeesterde.
Misschien zag je wel alles aan je voorbij gaan alsof het een film was waar je naar keek? Of had je het gevoel dat dit wel eens het einde kon zijn van je leven?
Pure doodsangst heet zoiets en het is helemaal niet fijn wanneer het je overkomt.
Door oppervlakkig te ademen kan de zuurstof niet dieper gaan dan de borstkas. De bloedvaten in jouw hersenen trekken samen en de slijmvliezen in de mond drogen uit. Dit zorgt ervoor dat je vaker gaat slikken, je mond kurkdroog wordt en je nog meer naar adem gaat happen.
Dit gevoel kan tot enkele uren blijven nazinderen en het hangt af, van persoon tot persoon, hoe lang een paniekaanval duurt. Daarna ontstaat de angst dat je dit vaker gaat meemaken.
Angst voor de angst is een feit.
Hyperventileren en de symptomen
Zoals je hierboven reeds kon lezen is ons stresssysteem er op gebouwd om snel te reageren in acute gevallen van gevaar. In de huidige samenleving is het helaas zo dat we bijna voortdurend onder stress staan. Je moet naar het werk, eerst de kinderen klaarmaken voor school, stress op de baan, je collega doet moeilijk, je hebt deadlines te halen enz. enz.
Als dit eenmalig is en je verder een rustig leven leidt, is er waarschijnlijk niets aan de hand.
Als schrijver van deze blog heb ik overigens ook 10 jaar dagelijks last gehad van (chronische) hyperventilatie. In deze blog staat ook een video met mijn verhaal. Je zal er veel herkenning in vinden
Het stresssysteem van een mens is niet gebouwd voor aanhoudende stress en op een bepaald moment, wanneer het té veel wordt, neemt het onderbewuste het van je denkvermogen over.
Wat zijn nu die (chronische) hyperventilatie symptomen?
Dit lijstje vermeldt symptomen die mogelijk kunnen opduiken bij chronische hyperventilatie. Dit betekent niet dat je elk symptoom moet voelen om te kunnen spreken van chronische hyperventilatie. Het hangt van persoon tot persoon af wàt je voelt en hoe sterk het gevoel aanwezig is.
Chronische hyperventilatie symptomen test
- Licht gevoel in je hoofd
Je hebt dan de ervaring dat je op een luchtkussen loopt.
- Duizeligheid
Je voelt je, zonder aantoonbare reden, plots duizelig alsof je bloedsuikerspiegel te laag is of zoals wanneer je abrupt bent opgestaan. Hierbij heb je zelden last van ‘draai’ duizeligheid.
- Wazig zicht
Alsof er continu een ‘soort filter’ voor je ogen zit.
- Wereld is ‘niet echt’
Je hebt het gevoel dat de wereld niet echt is. Ze noemen dit depersonalisatie.
- Misselijk
Nu en dan voel je je misselijk en je moet vaak boeren alsof je problemen hebt met de spijsvertering. Na een tijdje verdwijnt dit gevoel weer.
- Stijf gevoel
Stijf gevoel in je handen of het gevoel dat je hand of been slaapt.
- Druk in de borststreek
Je ervaart druk in de borststreek alsof iemand bovenop je borst komt zitten.
- Tintelingen
Je voelt je mond of vingers tintelen, net alsof ze slapen maar dan eerder subtiel.
- Onrust
Er komt een gevoel van onrust over je heen en een onverklaarbare angst.
- Benauwd
Je krijgt het plots benauwd en je zoekt een uitweg om te ontsnappen uit de ruimte waarin je je bevindt.
- Hartritmestoornissen
Je hart lijkt op bepaalde momenten een slag over te slaan, dit zijn hartritmestoornissen die door stress veroorzaakt kunnen worden.
- Prop in je keel
Je keel voelt aan alsof ergens een prop zit die je niet doorgeslikt krijgt en ook al blijf je slikken, of drink je een paar slokken, het gevoel gaat niet weg.
- Spanning op je keel
Veel spanning op je keel. Het gevoel lijkt net of er ‘een band’ om je keel zit.
- Geluiden lijken vreemd
De geluiden die je hoort lijken bij momenten van ver weg te komen.
- Angst en paniekklachten
Je hebt weinig vertrouwen in je lijf en hierdoor ontstaan angst en paniekklachten.
- Transpireren
Je gaat overvloedig transpireren, net als zou je opvliegers hebben.
- Trillen
Je handen, of één van je oogleden, beginnen zomaar uit het niets te trillen en het duurt een tijdje voor dit weer verdwijnt.
- Spanning op je voorhoofd
Veel spanning op je voorhoofd. Ook hier alsof er ‘een band’ om zit.
- Opgeblazen gevoel
Je hebt vaak last van een opgeblazen gevoel in de maag en wat je ook eet, of vermijdt te eten, dit gevoel blijft zich herhalen.
- Naar adem happen
Je betrapt jezelf er op dat je in bepaalde omstandigheden of gebeurtenissen naar adem moet happen omdat je door een gevoel van spanning gewoon ‘vergat’ te ademen.
- Claustrofobie gedachten
Het lijkt soms wel dat je aan claustrofobie lijdt waardoor je het benauwd krijgt om in kleine ruimten te vertoeven of wanneer je samen met teveel mensen in die ruimte bent.
- Vluchtgedrag
Ga je naar de bioscoop of een indoor evenement ben je steeds op zoek naar een mogelijke vluchtroute.
- Gevoel gek te worden
Soms bekruipt het gevoel je dat je gek aan het worden bent en zie je de toekomst niet helder voor je.
- Slap voelen
Er zijn dagen dat je je, zonder aantoonbare reden, voelt als een uitgewrongen zeemvelletje en je strompelt je door de dagen heen.
- Bang om naar de deur uit te gaan
Je bent bang om naar buiten te gaan omdat je het gevoel hebt dat je benen helemaal niet meewillen.
- Vaak plassen
Ook al is het niet koud, je hebt voortdurend de aandrang om te plassen waarbij je vaak na enkele druppels reeds klaar bent.
- Futloos
Je voelt je nu en dan duizelig en futloos en ook al zou je wel willen werken, je lichaam laat het gewoon niet toe om iets te verrichten.
- Diep inademen lukt niet
Diep ademen lukt niet en het voelt aan alsof je voortdurend moet geeuwen, maar dat lukt je niet.
- Hartkloppingen
Je krijgt hartkloppingen en voelt het bonzen in je keel en je borst.
- Vermoeidheid
Een gevoel van uiterste vermoeidheid komt opzetten, ook al had je een goede nachtrust.
- Koud
Sommige mensen krijgen het gevoel alsof ze het koud krijgen tot in het bot.
- Droge mond
Je hebt een droge mond en hoe vaak je ook drinkt, het gevoel gaat niet weg.
- Pijnlijke keel
De keel voelt pijnlijk en gezwollen aan en je krijgt last met slikken.
- Hees
Door de droge mond en het aanhoudend proberen slikken wordt je stem hees.
Wanneer je niet naar de signalen luistert en je genoeg smoezen in je smoezentrommel hebt zitten om ze weg te relativeren, zorgt je onderbewuste er wel voor dat je gaat luisteren door nog een stapje verder te gaan.
Doordat stress ook lichamelijke klachten kan veroorzaken, en jij helaas een stresssysteem hebt zonder medelijden, is het niet ondenkbaar dat je ook hiermee in de prijzen valt. De meest voorkomende lichamelijk ongemakken zijn bijvoorbeeld een licht gevoel in het hoofd, rug- en nekklachten, een zwaar gevoel in de benen of armen, misselijkheid, zwarte vlekken voor de ogen of een verminderd zicht. Ook oorsuizen en burn-out klachten kunnen een teken zijn dat je hele systeem onder druk staat en dat het hoog tijd is dat je wat onderneemt.
Waarvoor dient het onderbewuste en wat kun je er mee?
Gedachten staan nooit stil en alleen tijdens de slaap stoppen we met nadenken. En dat is maar goed ook, want anders was je nooit uitgerust na een nachtje slapen.
Het onderbewuste blijft gewoon hardnekkig doorgaan en is 24/7 aan het werk.
’s Nachts vooral om indrukken en gebeurtenissen van de dag te verwerken en overdag om indrukken en gebeurtenissen op te slaan. Zelfs al van voor je geboorte zorgt het onderbewuste er voor dat het alles netjes registreert.
Wanneer bijvoorbeeld je moeder tijdens haar zwangerschap vaak zingt, zullen de tonen en haar stem reeds opgeslagen worden. Je zal die meteen herkennen, nadat je geboren bent. Ook met negatieve indrukken gaat het zo en worden, net als de fijne dingen, opgeslagen in dat mega grote onderbewustzijn.
Wanneer je ouders, nog voor jouw geboorte, ruzie maken worden een aantal dingen opgeslagen zoals stemmen en geluiden, maar ook de gevoelens die je moeder hierbij ervaart.
Het onderbewuste kun je het best vergelijken met een oude bandrecorder die slechts twee knoppen heeft n.l. opnemen en weer afspelen.
Jouw onderbewuste neemt iets op en wanneer het getriggerd wordt, of bij stress, speelt het de opname uit het verleden gewoon weer af. Op zich niets verkeerd mee uiteraard. Het komt echter niet steeds gelegen en altijd onverwacht wanneer je onderbewuste zich met je dagelijkse leven gaat bemoeien.
Het is ook niet altijd in evenwicht met wat er gebeurt, want een aanname of gebeurtenis kan ook foutief opgeslagen geweest zijn. Dit kan vooral gebeuren, omdat een onderbewuste geen ‘filters’ heeft en daardoor geen onderscheid kan maken tussen wat echt gevaarlijk is. Of wat jij, bijvoorbeeld als kind, gevaarlijk beoordeelde terwijl het niet zo was. En wat is het gevolg dan?
Lig je lekker rustig op de bank en dan is daar plots het bandrecordertje dat jou er aan herinnert dat je ergens met een onverwerkt trauma worstelt of dat jouw stresssysteem dienst weigert.
Leuk is anders, maar wat als je geen verwittiging kreeg? Zou het je gelukkiger maken wanneer plots jouw stoppen kortsluiting maakten en je, in het slechtste geval, verlamd was of blind?
Luisteren naar deze innerlijke alarmbelletjes en ageren op de lichamelijke signalen die het geeft, zal je kunnen behoeden de symptomen van chronische hyperventilatie. En dat is maar goed ook.
Hoe weet je wat chronisch hyperventileren symptomen veroorzaakt?
Het is vaak moeilijk te achterhalen wat de oorzaak is van de vage klachten, paniekaanvallen of plotselinge angst die opduikt uit het niets. Je hebt dan ook ontelbare overtuigingen, aannames en grote of kleine trauma’s opgeslagen waarvan je niet eens het bestaan weet.
Je kunt geen enkele aanleiding bedenken en toch is het gevoel daar weer. Wat zijn de triggers? Wat heb je gezien of gehoord waardoor dit gevoel naar boven komt? Waar raakt het jou diep vanbinnen?
Zolang je niet helder krijgt waar deze klachten door hyperventilatie symptomen vandaan komen, ga je automatisch piekeren: “Ik verzin toch niet wat ik voel?” “Waarom voel ik dit steeds?” “Is er misschien wel iets ergs met me aan de hand?”
Zonder dat je het merkt ga je steeds vaker lopen piekeren en al op voorhand bang worden voor nieuwe paniekaanvallen.
Hierdoor kun je hypochondrie of ziektevrees ontwikkelen, waardoor je klachten automatisch erger worden en je in een straatje zonder eind kunt belanden.
Waarschijnlijk herken je jezelf hierin. Je bent met je klachten bij de huisartsenpost aangebeld en ze hebben je doorverwezen naar een neuroloog of psycholoog. Je hebt urenlang gesprekken gevoerd, misschien (extra) pillen genomen, je hebt je blauw betaald aan therapie en uiteindelijk heb je nog steeds dezelfde klachten.
Dat is niet alleen frustrerend, maar je bent er zeker van dat het jouw vermoeden, dat er lichamelijk iets echt fout is met je, bevestigt. Met de hyperventilatie test kun je zelf toetsen of de klachten die je voelt, mogelijks te wijten zijn aan de symptomen van chronische hyperventileren. Wellicht heeft de huisarts reeds testen gedaan om te kijken of je lichamelijk tiptop in orde bent en kun je eventuele ziekten als COPD uitsluiten.
Herken je de klachten en heb je het gevoel dat ze overeenstemmen met deze test dan is de kans groot dat je door een training van die nare klachten verlost raakt.
Over blokkades en andere energieslurpers
Energiebanen of meridianen, heb je daar al over gehoord?
Elk levend wezen heeft ze. De Chinezen werken al eeuwen met energiebanen om mensen af te helpen van ontelbare klachten. Energie moet stromen, dan voel je je gelukkig en kun je de hele wereld aan. Maar gebeurtenissen uit het verleden, of stress, kunnen blokkades veroorzaken in deze energiebanen. Dit geeft altijd nare gevolgen voor de gezondheid en het welzijn. Als je weet dat, volgens Dr. Bruce Lipton die reeds meer dan veertig jaren celbioloog is in Amerika, 95% van de ziekten gecreëerd worden in de psyche, zal je begrijpen dat stress een grote boosdoener is.
Door oefening en training kun je deze blokkades opheffen, waardoor je geleidelijk aan van je klachten verlost wordt. Waar die blokkades juist zitten zal van persoon tot persoon afhangen. Op het moment dat de blokkades opgeheven worden ga je ondervinden dat sommigen hardnekkig kunnen zijn.
Indien je voordien nog geen tintelende handen had, kan het gebeuren dat je plots tintelingen gaat voelen die automatisch weer verdwijnen wanneer je verder gaat met de training. Dit is dus een fenomeen waarover je je helemaal niet druk hoeft te maken. Het is perfect normaal en een teken dat de geblokkeerde energie zich aan het verplaatsen is als voorteken dat ze weer vrij gaat stromen.
Waarom de hyperventilatie symptomen test?
Klachten, vooral bij hyperventilatie symptomen, zijn per persoon verschillend maar niet enkel dàt. Je hebt wellicht zelf al ondervonden dat ook jij vage klachten kunt hebben die van dag tot dag verschillen. Je zal jezelf hier wel in herkennen: de ene dag heb je rug en nekklachten, de andere dag voel je je ijl in je hoofd en heb je tintelende handen, de volgende dag voel je wel weer iets anders en zo gaat het maar door.
Aan de hand van deze hyperventilatie test kun je voor jezelf uitmaken of al deze klachten regelmatig terugkomen en waar je het vaakst mee geconfronteerd wordt.
Het zou ook best kunnen dat je sommige van deze symptomen nooit gehad hebt en ook nooit zal krijgen, net omdat het zo persoonsgebonden is. Doorloop rustig de symptomen bij hyperventilatie en ga op die manier kijken welke klachten je ervaart; welke soms, welke regelmatig en welke helemaal niet.
Aan de hand van de klachten die je noteert in jouw persoonlijke lijstje ga je merken dat het bijna niet meer uit te sluiten is dat je lijdt aan hyperventileren met de symptomen die bij jou van toepassing zijn.
Waarom een coach raadplegen?
Hoe lang word je nu al door die vage klachten geteisterd? Een maand? Een jaar, of wel langer? En hoe vaak denk je ‘Het zal er wel bij horen’? Bij wat? Bij ouder worden? Omdat je gisteren opgewonden hebt over iets? En vorige week dan? Hoe lang ga je nog proberen de symptomen weg te redeneren?
Wanneer die klachten bij jou zouden horen, waarom ben je er dan niet mee geboren? Stop met smoezen bedenken want wegredeneren is helemaal geen optie.
Als je weet dat het denkvermogen van een mens, de ratio waarmee je innerlijk alles probeert goed te praten, maar een fractie groot is van het onderbewuste? Verwacht je dan echt dat je met je rede dat grote monster kunt verslaan?
Een coach kan je helpen om meer duidelijkheid te krijgen, waardoor niet alleen de oorzaak van de klachten, maar ook andere inzichten zullen ontstaan.
Het zijn niet alleen zware traumatische gebeurtenissen die het stresssysteem tilt doen slaan, ook meerdere kleine trauma’s kunnen problemen veroorzaken als ze niet uit je onderbewuste gewist worden.
Je bent zeker dat je geholpen wil worden?
Of je het gelooft of niet, er zijn heel wat mensen die lichamelijke klachten hebben door hyperventileren met die symptomen en luid roepen om hulp. Ze maken afspraken bij hulpverleners op dat vlak en, ondanks al hun moeite, blijven ze dus met hun klachten rondlopen. Heb je jezelf al betrapt op de gedachten:
“Als ik dit niet meer had, wat bleef er dan nog van mij over?” of “Zo erg is het eigenlijk niet, het is wel lastig, maar ik heb er mee leren leven?”
Dit zijn belemmerende overtuigingen die je tegenhouden van te worden wie je eigenlijk bent. Misschien heb je deze belemmerende overtuigingen meegekregen in je opvoeding en zijn ze in de loop der jaren helemaal met je vergroeid. Een coach zal jou helpen om deze aannames om te buigen naar innerlijke kracht. Vanuit die kracht ga je merken dat al die klachten helemaal niet bij jou horen, maar dat ze je ervan weerhouden om voluit te leven. Te leven zoals jij dat wil, zonder rekening te moeten houden met de angstaanvallen, het getintel in je handen, de oorsuizingen en het lichte gevoel in je hoofd.
Waarom al de moeite van de wereld doen om uiteindelijk toch niet beter te worden? Waarom zoveel geld uitgeven aan iets wat je niet vooruit helpt? Hoog tijd dat je stopt met jezelf te boycotten en er nu eens écht voor te gaan.
Mijn grootste angst was vliegen. Na dit traject te hebben gedaan heb ik mijn ticket rond en ga ik naar Curaçao! Hoe gaaf is dat? Heerlijk genieten en al mijn angsten overwonnen!
Van klacht naar kracht is voor mij waarheid geworden!
Mij is vroeger altijd geleerd; als je iemand helpt die honger heeft, geef hem dan geen vis, maar leer hem vissen. Dat beschrijft Rob en zijn methodiek!
Maar waarom een online training?
De moderne technologie geeft ons ontelbare mogelijkheden en het spreekwoord ‘Het gemak dient de mens’ is hier zeker van toepassing.
Online trainingen hebben dan ook verschillende voordelen die niemand kan ontkennen.
- Je hoeft geen afspraak te maken met als gevolg dat je niet in een wachtlijst komt te staan,
- Je hoeft niet in de file te staan of een parkeerplaats te zoeken.
- Je kunt de training volgen vanuit je luie stoel in je eigen vertrouwde omgeving
- Je volgt de training op die momenten waarop het voor jezelf het beste past.
- Je betaald eenmalig een bedrag en niet wekelijks of maandelijks.
Vanaf het moment dat je de beslissing genomen hebt om van start te gaan met de training kun je beginnen.
Op je eigen tempo is ook daadwerkelijk op je eigen tempo, want de training blijft voor jou altijd toegankelijk. Met het volgen van de lessen in de online training ga je geleidelijk aan verlost worden van die nare vervelende klachten.
Waar het op aan komt is ‘JA’ te zeggen tegen jezelf. Jezelf overtuigen dat al die klachten waar je reeds zo lang mee rondhuppelt, je helemaal niet helpen om te leven zoals jij het echt wilt.
Ben je op zoek naar snelle tips? Hier volgen 10 tips die je makkelijk kan uitvoeren als je last hebt van hyperventilatie, angst en stress. Probeer deze tips te integreren in je dagelijkse ritme. Je zal zien dat dit heel veel gaat opleveren. Wil je meer informatie of heb je vragen dan is dit de plek voor jou. Hier komen ze!
Doe ontspanningsoefeningen, zodat je deze kunt gebruiken wanneer je een aanval voelt opkomen.
Stap op je angst af, toon moed en overwin jezelf.
Supplementen zorgen voor meer energie en geven extra ondersteuning. Bijvoorbeeld magnesium.
Cafeïne en alcohol zorgen voor een onrustig gevoel en versterken angstklachten.
Ga situaties die emoties oproepen niet vermijden. Zoek ze juist op, zodat je niet in een vicieuze cirkel gaat belanden
Heb je NU op dit moment een probleem? Leef niet in het verleden of de toekomst, maar NU.
Wandelen zorgt voor ontspanning, is goed voor je conditie en geeft energie.
Volg je eigen gedachten niet altijd, maar observeer ze liever.
Train je ademhaling door het volgen van de juiste oefeningen
Auteursinformatie
Leids Universitair Medisch Centrum, afd. Psychiatrie, Postbus 9600, 2300 RC Leiden.Mw.dr.I.M.van Vliet, psychiater.VU Medisch Centrum, afd. Psychiatrie en Angstpolikliniek van GGZ Buitenamstel, Amsterdam.Hr.prof.dr.A.J.L.M.van Balkom, psychiater. Universiteit Maastricht, Academisch Angstcentrum, Maastricht.Hr.dr.K.R.J.Schruers, psychiater (tevens: P.M.S. Vijverdal, Maastricht).Correspondentieadres: mw.dr.I.M.van Vliet. Ned Tijdschr Geneeskd. 2004;148:1369-72
Literatuur
- Bass C. Hyperventilation syndrome: a chimera? J PsychosomRes 1997;42:421-6.
- Garssen B, Veenendaal W van, Bloemink R. Agoraphobia andthe hyperventilation syndrome. Behav Res Ther 1983;21:643-9.
- Hoes MJAJM, Colla P, Doorn P van, Folgering H, Swart J de.Hyperventilation and panic attacks. J Clin Psychiatry1987;48:435-7.
- American Psychiatric Association (APA). DSM-IV: diagnosticand statistical manual of mental disorders. 4th ed. Washington, D.C.: APA;1994.
- Schruers K, Overbeek T, Mortel H van de, Griez E. Symptomprofiles of natural and laboratory panic attacks. Acta Neuropsychiatrica2004;10:101.
- Garssen B, Buikhuisen M, Dyck R van. Hyperventilation andpanic attacks. Am J Psychiatry 1996;153:513-8.
- Hornsveld H, Garssen B, Fiedeldij Dop M, Spiegel P van.Symptom reporting during voluntary hyperventilation and mental load:implications for diagnosing hyperventilation syndrome. J Psychosom Res1990;34:687-97.
- Hornsveld H, Garssen B. Hyperventilation syndrome: anelegant but scientifically untenable concept. Neth J Med1997;50:13-20.
- Spinhoven Ph, Onstein EJ, Sterk PJ. Hyperventilatie: geenoorzaak van paniekaanvallen. NedTijdschr Geneeskd 1993;137:2315-8.
- Dyck R van. Hyperventilatie: geen oorzaak vanpaniekaanvallen. Ned TijdschrGeneeskd 1993;137:2295-6.
- Griez E, Schruers K. Experimental pathophysiology ofpanic. J Psychosom Res 1998;45:493-503.
- Mendlowicz MV, Stein MB. Quality of life in individualswith anxiety disorders. Am J Psychiatry 2000;157:669-82.
- Weissman MM. Panic disorder: impact on quality of life. JClin Psychiatry 1991;52 Suppl:6-8.
- Katon WJ, Roy-Byrne P, Russo J, Cowley D.Cost-effectiveness and cost offset of a collaborative care intervention forprimary care patients with panic disorder. Arch Gen Psychiatry2002;59:1098-104.
- Bakker A, Verwey JS, Dyck R van. Paniekstoornis,agorafobie en endocrinologie. NedTijdschr Geneeskd 1994;138:2329-32.
- Beurs E de, Balkom AJLM van, Lange A, Koele P, Dyck Rvan. Treatment of panic disorder with agoraphobia: comparison of fluvoxamine,placebo, and psychological panic management combined with exposure and ofexposure in vivo alone. Am J Psychiatry 1995; 152:683-91.
- Landelijke Stuurgroep MultidisciplinaireRichtlijnontwikkeling in de GGZ. Richtlijn Angststoornissen. Utrecht:Trimbos-instituut; 2003.
- Balkom AJLM van, Bakker A, Spinhoven Ph, Blaauw BMJW,Smeenk S, Ruesink B. A meta-analysis of the treatment of panic disorder withor without agoraphobia: a comparison of psychopharmacological,cognitive-behavioral, and combination treatments. J Nerv Ment Dis1997;185:510-6.
- Bakker A, Balkom AJLM van, Spinhoven Ph, Blaauw BMJW,Dyck R van. Follow-up on the treatment of panic disorder with or withoutagoraphobia: a quantitative review. J Nerv Ment Dis1998;186:414-9.
Categories
robadb View All
Eigenaar van Klacht naar Kracht